Συνέντευξη με τη Δήμητρα Πενταράκη
Δήμητρα, πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς το πρώτο σου βιβλίο, με τίτλο «Ένας δράκος διαφορετικός». Ποιο ζήτημα πραγματεύεται το έργο σου και σε ποιες ηλικίες απευθύνεται;
Το παραμύθι «Ένας Δράκος Διαφορετικός», το πρώτο μου παραμύθι, γίνεται η αφορμή για ένα ταξίδι φαντασίας στη χώρα ενός δεσποτικού, σκληρού και φιλοχρήματου βασιλιά, που επιθυμεί να φυλακίσει ένα δράκο που θα τον κάνει ακόμα πιο ισχυρό, αφού ο δράκος – όποτε χρειαστεί – τον κόσμο θα τρομάζει και θα βάζει τάξη. Τα πράγματα όμως δεν γίνονται πάντα όπως επιθυμούμε… Ο δράκος που φυλακίζει στην ιστορία μας ο βασιλιάς, Ο ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ αυτός δράκος, γίνεται το φως στο σκοτάδι του δείχνοντάς του, μέσα από τις ηθικές αξίες του, ότι για σχέσεις αληθινές, παντοτινές, η συνταγή βρίσκεται στην αγάπη στην ελευθερία και στο σεβασμό.
Το παραμύθι μπορεί να διαβαστεί, μα και να αγαπηθεί, από αναγνώστες όλων των ηλικιών.
Πώς πιστεύεις ότι μπορεί να αξιοποιηθεί ως παιδαγωγικό εργαλείο;
Το παραμύθι είναι από μόνο του ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που συμβάλλει στην καλλιέργεια, τροφοδότηση και εξέλιξη της φαντασίας μας, στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη, στην έκφρασή μας, είναι κάτι που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι. Τώρα, παίρνοντας κάποιος στα χέρια του το παραμύθι «ΈΝΑΣ ΔΡΑΚΟΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ» αντιλαμβάνεται αμέσως ότι πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό εργαλείο σύγχρονο. Από την πρώτη κιόλας σελίδα δίνονται ιδέες για το πώς μπορούσαμε να διαβάσουμε την ιστορία μας ώστε να την απολαύσουμε. Ακολουθεί το μαγευτικό ταξίδι με βοηθούς τις λέξεις, που ολοκληρώνεται από τους ίδιους τους αναγνώστες, οι οποίοι γίνονται εικονογράφοι του παραμυθιού τους, αφού είναι ένα παραμύθι χωρίς εικόνες και αυτό είναι το μαγικό. Οι αναγνώστες, διαβάζοντάς το, θα φτιάξουν στην φαντασία τους το σκηνικό, την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία, τους ήρωες, τα χρώματα. Στο τέλος του βιβλίου εμπεριέχονται ιδέες για να πάμε την ιστορία μας παραπέρα, ιδέες με ερωτήσεις ανάπτυξης και προβληματισμού, για αυτοσχεδιασμούς, για κατασκευές και θεατρικό παιχνίδι.
Είναι ένα παραμύθι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για να μιλήσουμε για το σεβασμό, την ελευθερία και την αγάπη όσο και για να ενισχύσουμε και να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση και την φαντασία.
Δήμητρα, οι δημιουργικές σου δραστηριότητες έχουν στο κέντρο της προσοχής τα παιδιά. Πώς προέκυψε αυτή η κλίση σου; Και η δική σου παιδική ηλικία ήταν γεμάτη από διηγήσεις και μύθους ή δεν έπαιξε κανένα ρόλο κάτι τέτοιο;
Η παιδική μου ηλικία ήταν γεμάτη εμπειρίες, όπως θα έλεγαν σήμερα οι σύγχρονοι παιδαγωγοί. Ελεύθερο παιχνίδι, εξερευνήσεις, παιχνίδια με χώμα και νερό και πολλές γιαγιαδοϊστορίες.. Δεν υπάρχει παιδαγωγική κλίση κατ’ εμέ… υπάρχει αγάπη και σεβασμός προς τα παιδιά και πιστεύω ότι αυτό είναι αμοιβαίο… άλλωστε πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά; έτσι και αλλιώς τα ξέρουν όλα! Σίγουρα το ό,τι φτιάχνω ιστορίες με το νου δεν προέκυψε τυχαία, αλλά καλλιεργήθηκε ασυνείδητα μέσα από τις παιδικές εμπειρίες μου που ήταν γεμάτες δράση, χρώμα και δημιουργικότητα.
Τα παιδιά – πολύ περισσότερο παλαιότερα – μεγάλωναν με το φόβο του δράκου, ή του άλλου κακοποιημένου συμβόλου, του λύκου. Ο δράκος ή ο λύκος θα ερχόταν να τιμωρήσει το άτακτο παιδί που κάνει σκανταλιές και δεν τρώει το φαγητό του! Πόσο πιστεύεις ότι στοιχειώνουν τους ανθρώπους στη συνέχεια της ζωής τους τέτοιες καταστάσεις;
Όσο αφορά το αν ναι η όχι η χρήση του κακού λύκου και δράκου μας ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή μας νομίζω πως όχι… παλαιότερα ίσως… τώρα πια όχι… οι εποχές αλλάζουν και αν κάποιοι θέλουν ακόμα δίπλα στην λέξη λύκος και δράκος να βάζουν το επίθετο κακός γίνονται παλιομοδίτες και γραφικοί… για καλή μας τύχη οι νέοι συγγραφείς, μα και οι γονείς, με δικές τους αυτοσχέδιες ιστορίες σπάνε τα στερεότυπα του λύκος κακός / δράκος κακός.
Γενικότερα, ποια είναι η δική σου προσέγγιση στο ζήτημα της διαπαιδαγώγησης; Πώς είναι η Δήμητρα σαν μητέρα;
Με σεβασμό, ελευθερία και αγάπη, χτίζεις σχέσεις. Πιστεύω έχω προσπαθήσει πολύ να έχω αυτές τις αξίες στις σχέσεις μου με τα παιδιά. Τα δικά μου παιδιά και τα παιδιά που έγιναν παιδιά μου, στα τόσα χρόνια που μου κάνουν την τιμή να παίζω και να μαθαίνω από τις σκέψεις, τις ιδέες τους, τα μάτια, το χαμόγελό τους. Φυσικά, αυτό το λέω εγώ… θα χαρώ να μάθω τις σκέψεις των μαθητών μου…και αργότερα – να μεγαλώσουν λίγο- των παιδιών μου.
Οι δικές σου αναφορές στη λογοτεχνία (και από τη παιδική λογοτεχνία) ποιες είναι; Υπάρχουν κάποια έργα που έχεις ξεχωρίσει και θεωρείς ότι σε σημάδεψαν όταν τα διάβασες ή κάποια έργα στα οποία ανατρέχεις κατά καιρούς;
Είμαι τυχερή που οι γονείς μου μού έδειξαν πως όταν δεν μπορώ να βγω για παιχνίδι στο πάρκο της γειτονιάς γιατί δεν είναι κατάλληλη η ώρα, μπορώ εκτός από τηλεόραση να κάνω μαγικά ταξίδια μέσα από της σελίδες ενός βιβλίου! Το πρώτο βιβλίο μου ήταν «ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη. Ακολούθησε το «καπλάνι της βιτρίνας» και «ο ψεύτης παππούς» και άλλα βιβλία όπως το «δέντρο που έδινε», όμως αυτά που λάτρεψα και ξεχώρισα από την πρώτη στιγμή ήταν τα έργα του Α. Παπαδιαμάντη. Μεγαλώνοντας μπήκα σε άλλα μονοπάτια, επιλέγοντας βιβλία αστυνομικά και μυστηρίου, βάζοντας σε ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου τα έργα της Agatha Christie. Το βιβλίο που ανατρέχω αν χρειαστεί είναι το «Δώρο» του Στέφανου Ξενάκη για να θυμάμαι, όταν ξεχνιέμαι και παρασύρομαι από τους γρήγορους και πιεστικούς ρυθμούς, ότι η ζωή είναι δώρο και όχι αγώνας ταχύτητας.
Έχεις δημιουργήσει την ομάδα «Αλατιέρα», με την οποία οργανώνεις παραστάσεις και δραστηριότητες για παιδιά. Πρόσφατα, μάλιστα, είχατε οργανώσει δράσεις στον πολυχώρο των Εκδόσεων Ραδάμανθυς, οι οποίες σημείωσαν μεγάλη επιτυχία. Ήρθε, βέβαια, η εξέλιξη με τον Covid-19 και ματαιώθηκαν κάποιες δραστηριότητες. Με τι σκέφτεσαι να επανέλθετε; Τι να περιμένουμε από την «Αλατιέρα» το επόμενο διάστημα;
Η ΑΛΑΤΙΕΡΑ είναι μια καλλιτεχνική ομάδα που έχουμε φτιάξει με πολύ αγάπη και μεράκι με την Έφη Μαλτέζου και την Ματίνα Φραγκεδάκη, και με άλλα υπέροχα άτομα που μας βοηθούν. Πράγματι, οι παιδαγωγικές δράσεις μας είχαν μεγάλη απήχηση και ευχαριστούμε πολύ όσους μας εμπιστεύτηκαν. Δυστυχώς όμως, ο covid-19 έβαλε φρένο στα σχέδιά μας. Το μαγικό μπαούλο μας όμως, είναι γεμάτο με ιδέες τόσο για παιδαγωγικές δράσεις όσο και για θεατρικές παραστάσεις παιδιών και ενηλίκων! Είναι θέμα χρόνου θαρρώ το μπαούλο να ανοίξει…
Η κατάσταση με τον Covid-19 γενικότερα πώς σε επηρέασε;
Αν κάποιος πει ότι η κατάσταση με τον covid- 19 δεν τον επηρέασε είτε θετικά είτε αρνητικά θα πει ψέματα. Προσωπικά για μένα η πρώτη καραντίνα λειτούργησε θεραπευτικά… Βρήκα ξανά τα πατήματα μου και τα θέλω μου. Άρχισα να κάνω πράγματα που πάντα αγαπούσα μα δεν είχα χρόνο. Αναθεώρησα. Μέχρι εκεί όμως… πλέον η όλη κατάσταση με έχει κουράσει απίστευτα, δεν ζούμε φυσιολογικά και κυρίως τα παιδιά, η μάσκα έχει γίνει μέρος του σώματός μας, δεν μπορούμε να πλησιάσουμε, να αγκαλιάσουμε, να είμαστε ανέμελοι… Θέλω να πιστεύω ότι σύντομα θα τελειώσει όλο αυτό και θα γίνει μια μακρινή ανάμνηση.
Τα επόμενα βήματα για το βιβλίο ποια είναι; Να περιμένουμε την παρουσίαση την Άνοιξη ή και άλλες δράσεις; Κάτι προετοιμάζεις και στον Πλατανιά, εκτός από τα Χανιά. Σχεδιάζεις καμία ιδιαίτερη έκπληξη για την εκδήλωση ή είναι μυστικό;
Υπάρχουν σκέψεις, ιδέες, όρεξη και μεράκι να γίνουν όμορφα πράγματα… Σίγουρα Ο ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΔΡΑΚΟΣ που αγαπά τα ταξίδια, δεν θα μείνει μόνο σε ένα ράφι βιβλιοθήκης… έχει πολλά όνειρα… και θα τον βοηθήσουμε να τα κάνει αληθινά… οπότε… μείνετε συντονισμένοι!
Για τις ερωτήσεις: Χρήστος Τσαντής
Δείτε ΕΔΩ για παραγγελίες του βιβλίου
ή καλέστε στο 6983 091058
Μια φορά και ένα καιρό σε ένα μέρος μακρινό, σε ένα μεγάλο παλάτι ζούσε ένας βασιλιάς φοβερός και τρομερός, μοχθηρός και ξιπασμένος. Ο βασιλιάς αυτός, τα ήθελε όλα δικά του, μα πιο πολύ ήθελε να αποφασίζει για τις ζωές των άλλων. Πότε θα ξεκινήσουν τις δουλειές τους, πότε θα ξεκουραστούν, ακόμα και πότε θα φάνε! Ναι, ναι… καλά διαβάσατε, και πότε θα φάνε! Όλα ήθελε να τα ελέγχει… Ώσπου, μια μέρα, αποφάσισε να αιχμαλωτίσει έναν μεγάλο φτερωτό κόκκινο δράκο… Ο δράκος αυτός ήταν ένα δράκος διαφορετικός…
ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ κανένα να υπηρετεί….
ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ τρόμο να σκορπά…
ΜΑ ΗΘΕΛΕ να ταξιδεύει σε μέρη μαγικά!
Έτσι, ο ΜΕΓΑΛΟΣ κόκκινος δράκος έρχεται αντιμέτωπος με τον ΜΙΚΡΟ άνθρωπο που έχει εξουσία, και μέσα από μία σειρά αντιπαραθέσεων μας δείχνει τον τρόπο και τον δρόμο για σχέσεις παντοτινές.
Ένα διαφορετικό παραμύθι ΧΩΡΙΣ εικόνες, για να μπορούμε μικροί και μεγάλοι να φτιάξουμε με τη δική μας φαντασία τους ήρωες και να ταξιδέψουμε μαζί τους.
Ένα παραμύθι που μιλά για την ΑΓΑΠΗ τον ΣΕΒΑΣΜΟ και την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ που είναι πάνω από κάθε αξία.
Για όλες τις ηλικίες
Γεννήθηκα και ζω στα όμορφα Χανιά. Είμαι μητέρα δυο υπέροχων πλασμάτων, που αποτελούν και την πηγή της έμπνευσης μου. Είμαι πτυχιούχος κοινωνική λειτουργός παιδαγωγικής κατεύθυνσης του Α.Τ.Ε.Ι Πατρών κι εργάζομαι με μεράκι δεκαέξι χρόνια στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Η αγάπη μου για τα παιδιά και η καθημερινή επαφή μαζί τους, με οδήγησαν σε νέα μονοπάτια, αυτά του θεατρικού παιχνιδιού το οποίο έγινε το αναπόσπαστο εργαλείο μου για να μπορούμε μαζί να καταργούμε τα σύνορα της σκέψης με φαντασία και ελευθερία. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, σχεδιάζω και παρουσιάζω παιδαγωγικές δράσεις μέσα από την ομάδα μου «παιχνίδι και δημιουργία σε ένα ταξίδι με την μαγική βαλίτσα», ενώ παράλληλα γράφω θεατρικά έργα τόσο για παιδιά, όσο και για ενήλικες που παρουσιάζονται μέσα από την καλλιτεχνική ομάδα της ΑΛΑΤΙΕΡΑΣ. Το βιβλίο «ένας δράκος διαφορετικός» είναι το πρώτο μου δημοσιευμένο παραμύθι.
ΕΝΑΣ ΔΡΑΚΟΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ
Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ 