«Η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην Αυστραλία. Ήταν αυτοί οι ανησυχητικοί αριθμοί που με έκαναν να σκεφτώ την ευθύνη μου ως μητέρας που μεγαλώνει ένα γιο: Πώς θα μπορούσα, ενώ ζούσα σε μια πατριαρχική κοινωνία, να διασφαλίσω ότι θα εξελιχθεί σε έναν αξιοπρεπή, μη βίαιο, νεαρό άνδρα…».
Η συγγραφέας του μυθιστορήματος «ΣΤΟΝ ΧΟΡΟ ΤΟΥ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΥ» σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον Χρήστο Τσαντή
Μετάφραση: Μάκης Πέτσας
Η ελληνική έκδοση του μυθιστορήματός σας κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς. Ποιο είναι το θέμα του βιβλίου σας;
Η Χρυσηίδα είναι μια νεαρή γυναίκα που επισκέπτεται το όμορφο ελληνικό νησί της Κρήτης για να ξεφύγει από το ταραγμένο παρελθόν της, αλλά η ζωή της παίρνει μια απροσδόκητη τροπή, όταν ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος. Φοβάται ότι τα καταπιεστικά χαρακτηριστικά του πατέρα της και η περιφρονητική, αδιάφορη φύση της μητέρας της θα περάσουν στο παιδί της. Ωστόσο, στην αναζήτησή της για απαντήσεις και νόημα, αποκαλύπτει (και φυσικά ανακαλύπτει και η ίδια) όψεις της ιστορίας των Μινωιτών ‒του πιο προηγμένου πολιτισμού από την Εποχή του Χαλκού. Μέσα από αυτή την κρυφή ιστορία της Ευρώπης, φέρνει στο φως τις αρχαίες παραδόσεις και τη στροφή από τη μητριαρχία σε μια πατριαρχική κοινωνία. Η άντληση γνώσης από τη σοφία αυτών των γυναικών του παρελθόντος και οι ριζικές αλλαγές στην τωρινή της ζωή είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός για τη Χρυσηίδα.
Πώς προέκυψε το ενδιαφέρον σας για την Κρήτη και την αρχαία μητριαρχική κοινωνία;
Ήταν μια ευτυχής συγκυρία ο ερχομός μου στην Κρήτη. Όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών, αποφάσισα ότι μια μέρα θα πάω να ζήσω σ’ ένα ελληνικό νησί. Δεν ήξερα πού και δεν ήξερα πότε. Πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια, σε μια μικρή αγροτική πόλη, σ’ ένα ελληνικό εστιατόριο, ο σερβιτόρος μας είπε ότι έπρεπε οπωσδήποτε να επισκεφτούμε το Λουτρό της Κρήτης. Έτσι κάναμε. Μέχρι τότε δεν είχα ακούσει ποτέ για τους Μινωίτες, αλλά η ιστορία τους ήταν το τέλειο πλαίσιο για το μυθιστόρημά μου. Στην πραγματικότητα, το Στο χορό του λαβύρινθου δε θα μπορούσε ποτέ να είχε γραφτεί πουθενά αλλού.
Στην Ελλάδα, το τελευταίο διάστημα, οι γυναικοκτονίες και η ενδοοικογενειακή βία έχουν αυξηθεί σημαντικά. Ποια είναι η κατάσταση στην Αυστραλία σ’ αυτόν τον τομέα;
Η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην Αυστραλία. Ήταν αυτοί οι ανησυχητικοί αριθμοί που με έκαναν να σκεφτώ την ευθύνη μου ως μητέρας που μεγαλώνει ένα γιο: Πώς θα μπορούσα, ενώ ζούσα σε μια πατριαρχική κοινωνία, να διασφαλίσω ότι θα εξελιχθεί σε έναν αξιοπρεπή, μη βίαιο, νεαρό άνδρα.
Το μυθιστόρημά σας αγγίζει τέτοιες πτυχές; Και ποια είναι η γνώμη σας, ως γυναίκας και ως συγγραφέα, γι’ αυτά τα φαινόμενα;
Το μυθιστόρημα γεννήθηκε ακριβώς μέσα από αυτή την αναζήτηση. Πώς μεγαλώνουμε τους γιους μας ώστε να γίνονται αξιόλογοι άνθρωποι, όσο ζούμε σε μια κοινωνία που υποτιμά τις γυναίκες; Στο μυθιστόρημα, η Πυθία πρέπει να εγκαταλείψει την κοινότητά της και να δημιουργήσει μια άλλη για να το αντιμετωπίσει. Το μυθιστόρημα αγγίζει, επίσης, τις γυναίκες που επιβίωσαν της ενδοοικογενειακής βίας και τη θεραπευτική διαδικασία στην οποία υπόκεινται για να ανακτήσουν/επαναβεβαιώσουν τον αυτοσεβασμό και το αίσθημα της αυτοεκτίμησής τους.
Τι σημαίνει η Κρήτη για εσάς;
Μερικές γραμμές από τον Ιρλανδό ποιητή Τζον Ο΄ Ντονό (John O΄ Donohue) το συνοψίζουν καλύτερα:
Όταν ταξιδεύεις, βρίσκεις τον εαυτό σου.
Μόνος μ’ έναν διαφορετικό τρόπο,
πιο προσεκτικός τώρα
απέναντι στον εαυτό που φέρνεις μαζί σου,
το πιο λεπτό βλέμμα παρακολουθεί εσένα
καθώς είσαι μακριά· και πώς αυτό που σε συναντά
αγγίζει αυτό το μέρος της καρδιάς
που στην πατρίδα λουφάζει.
Τα μέρη μου που στην πατρίδα κοιμούνται, ανθίζουν στην Κρήτη. Λατρεύω αυτό που είμαι, εκείνο που αυτό το νησί περιμένει να είμαι και αγκαλιάζει. Η Κρήτη είναι το καλύτερο κομμάτι μου.
Ποια είναι η ανταπόκριση των Αυστραλών στο βιβλίο σας; Τι πιστεύουν οι άνθρωποι που το διαβάζουν;
Η υποδοχή του βιβλίου στην Αυστραλία ήταν φανταστική. Η αγγλική έκδοση έγινε μπεστ-σέλερ στο «Amazon (Aust) Kindle» και η ελληνική έκδοση έχει διαρκώς αυξανόμενη αναγνωσιμότητα μέσω της διανομής από το δίγλωσσο βιβλιοπωλείο στο Σίδνεϊ. Μερικά χαρακτηριστικά σχόλια:
«Πιστεύω ότι η δύναμή του κατοικεί στον κόσμο του παρελθόντος που απεικονίζει και στη γέφυρα μεταξύ των κόσμων που χτίζει… Αυτό είναι το είδος του βιβλίου που σας βρίσκει εκεί όπου βρίσκεστε. Αν σας συναντήσει, λοιπόν, απαντήστε στο κάλεσμά του».
«Το ‘’Στο χορό του λαβύρινθου’’ είναι μια δυνατή και βαθιά γιορτή της ανθεκτικότητας, του θάρρους και της αδάμαστης θέλησης της γυναίκας» (‘’Νέος Κόσμος’’, ελληνική ομογενειακή εφημερίδα στην Αυστραλία).
«Εξαιρετική ιστορία! Απίστευτα συναρπαστική! Ανυπομονώ να διαβάσω περισσότερα από αυτήν τη συγγραφέα! Δεν μπορώ να κλείσω το βιβλίο!».
«Η σημερινή γενιά έχει πολλά να μάθει από τις τρέχουσες και αρχαίες έννοιες του ανήκειν και της θηλυκότητας και η Κάρεν Μάρτιν φέρνει αυτό το μήνυμα στους αναγνώστες με μια ανώτερη γραφή και αφήγηση, που δεν είναι απλώς δυνατή, αλλά συναρπαστική. Δημιουργεί μια πρωταγωνίστρια που θα λατρέψουν οι αναγνώστες. Είναι αυθεντικά ατελής, ανθεκτική και μια ενσάρκωση των απογοητεύσεων και των πόνων που έχουν κουβαλήσει μαζί τους οι περισσότερες γυναίκες εδώ και αιώνες. Τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της τρέχουσας εποχής εξερευνώνται μέσα από ένα οδυνηρό ταξίδι των πρωταγωνιστών και των δευτερευόντων χαρακτήρων, που είναι ολοκληρωμένα χτισμένοι και αξέχαστοι».
Ποια ήταν η αντίδραση των Ελλήνων της Αυστραλίας στο βιβλίο σας;
Το μυθιστόρημα έχει βρει το σπίτι του, θα έλεγα, ανάμεσα στους Έλληνες της διασποράς στην Αυστραλία. Εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από την τοπική ελληνική ομογενειακή εφημερίδα Νέος Κόσμος (https://neoskosmos.com/en/2021/07/12/dialogue/opinion/karen-martins-dancing-the-labyrinth-a-bilingual-approach/). Και έχει επαινεθεί από το Δρ. Βασίλη Αδραχτά, ο οποίος το σύστησε στο Σίδνεϊ: «Το ‘’Στο χορό του λαβύρινθου’’ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ικανότητας της Κάρεν να παρουσιάζει την ανθρώπινη σύνδεση με τον τόπο και τις ευρύτερες περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Τοποθετημένο στη σημερινή Κρήτη, αλλά με υπαρξιακή πρόσβαση στους μινωικούς χρόνους, το μυθιστόρημα της Κάρεν συνδυάζει επιδέξια την αρχαία έννοια της μητριαρχίας, την ιερότητα του τόπου, τις ιστορικές λεπτομέρειες, τη σύγχρονη ζωή του χωριού και σημερινά ζητήματα σχετικά με το φύλο, την ανθρώπινη συνειδητοποίηση και την κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για μια απίστευτη ιστορία, καθώς καταφέρνει να βυθίσει τον αναγνώστη σε μια τροχιά ζωής που αισθάνεται σαν δική του».
Πότε πιστεύεις ότι θα επισκεφτείς ξανά την Ελλάδα και ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου; Μπορούμε να περιμένουμε ένα νέο βιβλίο;
Σχεδιάζω να επιστρέψω τον Ιούνιο του 2022, τώρα που τα αυστραλιανά σύνορα έχουν ανοίξει για διεθνή ταξίδια. Ένα κομμάτι αυτού του ταξιδιού θα λειτουργήσει ως καταφύγιο συγγραφής. Το τρίτο μου μυθιστόρημα στη σειρά, το Women Unveiled, είναι η συνέχεια του Στο χορό του λαβύρινθου. Ακολουθεί τη Χρυσηίδα καθώς επιστρέφει στους Δελφούς, αναζητώντας απαντήσεις.
Δείτε ΕΔΩ για παραγγελίες του βιβλίου
Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ 