Η γενεσιουργός αιτία της κουλτούρας των κωφών

Απόσπασμα από το κεφάλαιο: «Βασικές γνώσεις, σκέψεις και αναπάντητα ερωτήματα», στο βιβλίο της Ελένης Καβαζίδου «Νοηματική Γλώσσα», Εκδόσεις Ραδάμανθυς

Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η περιθωριοποίηση, η υποτίμηση, η οικογενειακή παραμέληση εις βάρος των κωφών σε παλιότερες εποχές και σε πιο συντηρητικές κοινωνίες, τους ώθησε σταδιακά στη δημιουργία και τη συγκρότηση συσπειρώσεων και ιδεολογικών κινημάτων προκειμένου να αναδιαρθρώσουν το κοινωνικό τους στάτους.[1]

Η ίδια η ιστορική πραγματικότητα ευνόησε την οργανωμένη συνάθροιση των κωφών με στόχο τη διεκδίκηση της κοινωνικής ανεξαρτησίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Η κοινότητα των κωφών μεταμορφώθηκε σιγά-σιγά σε μία ισχυρή κοινωνική οντότητα που συστηματικά διεκδικούσε την πολιτισμική της ανεξαρτητοποίηση, κι έκανε βήματα μπροστά κάθε φορά που έβρισκε πρόσφορο έδαφος στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πεδίο.[2]

 Οι Τοπικές Διάλεκτοι των Κωφών & Η Ιστορική Πορεία της Κοινωνικής τους Διαφοροποίησης

Η Κουλτούρα των Κωφών διαφοροποιείται ανά έθνος και πολιτισμό. Διατηρείται μέσω της συνάθροισης των κωφών σε κοινότητες.[3] Έτσι δημιουργούνται αποικίες και οι αποικίες ενισχύουν τις τοπικές, νοηματικές, διαλέκτους επικοινωνίας εδώ και αιώνες.[4]

Στην Ελλάδα η νοηματική διάλεκτος παρουσιάζει διαφοροποιήσεις ανά γεωγραφική περιοχή. Αλλού είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και αλλού βρίσκεται ακόμη σε επίπεδα συμβολικής επικοινωνίας. Η πληθυσμιακή μειονότητα των κωφών αποκτά κοινωνική υπόσταση τον 5^ο π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τις αναφορές αρχαίων Ελλήνων ιστορικών και φιλοσόφων, περίοδος όπου και συντίθενται ειδικοί νόμοι-ειδικές διατάξεις για αυτούς.[5] Αντίστοιχο νομοθετικό έργο παρουσιάζεται στη μεταγενέστερη Ιουδαϊκή και στη Ρωμαϊκή κοινωνία. Στα νεότερα χρόνια εμφανίζονται οργανωμένες ομάδες κωφών την περίοδο της Αναγέννησης, σε μία εποχή που διασταυρώθηκαν στοιχεία της νέας Ευρώπης με ιδεώδη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Από τον 15^ο έως και το 19^ο αιώνα υπάρχουν περιοδικές αναφορές επαγγελματικής απασχόλησης και κοινωνικής ενσωμάτωσης κωφών κατά περιόδους όπου το εκπαιδευτικό σύστημα ή το οικογενειακό περιβάλλον ήταν ευνοϊκό.[6]

H Βιομηχανική Επανάσταση οδήγησε στη μεγαλύτερη σύναξη κωφών σε μεγάλα αστικά κέντρα[7], τη μεγαλύτερη από κάθε προηγούμενη εποχή. Στις πρώτες συγκροτημένες κοινότητες κωφών μερικοί απέκτησαν σημαντικές επαγγελματικές, κοινωνικές και πολιτικές θέσεις.[8]

Από τον 19^ο αιώνα και μετά η παρουσία των κωφών, ως δυναμικό κοινωνικό υποσύνολο, έγινε πιο έντονη ιδιαίτερα σε έθνη όπου υιοθετήθηκαν πολυδυναμικές κοινωνικές νόρμες. Σε αυτή τη διαδικασία συνέβαλε η ιδιωτική πρωτοβουλία και ο προσωπικός αγώνας ευκατάστατων οικογενειών με κωφά μέλη. Το 1867 ιδρύεται το πρώτο Πανεπιστήμιο Κωφών[9] και το 1880 δημιουργείται η 1^η Εθνική Ένωση Κωφών στις ΗΠΑ.[10] Ακολουθεί η ίδρυση της Deaf and Dumb Association, το 1890 στο Ηνωμένο Βασίλειο,[11] που αργότερα ανάγεται σε British Deaf Association.[12]

Μία σειρά πειραματισμών στο εκπαιδευτικό σύστημα έδωσαν τα ηνία στο κίνημα του οραλισμού, το οποίο είχε ως όραμα και στόχο την υποχρεωτική εκμάθηση της προφορικής γλώσσας από τους κωφούς και την απαγόρευση χρήσης της Ν.Γ. Πρωτεργάτες ήταν ισχυρές, κοινωνικά και οικονομικά, οικογένειες με κωφά μέλη. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην υποβάθμιση της νοηματικής γλώσσας και στην υποτίμηση του νοητικού δυναμικού των κωφών. Τα ιδεώδη αυτού του κινήματος αφορούσαν σε έναν ψευδομηδενισμό της ακουστικής ανεπάρκειας των κωφών και στην ένταξή τους σ’ ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα, αντιμετωπίζοντας ναι μεν τους κωφούς όπως τους ακούοντες, αλλά με έναν ιδιαίτερα παράδοξο τρόπο. Εφαρμόζοντας υποχρεωτικά διδακτικές μεθόδους που δεν ήταν προσαρμοσμένες στις ειδικές ανάγκες, στις απαιτήσεις και στις ιδιαίτερες ικανότητες των κωφών. Αυτό ώθησε σταδιακά σε κοινωνική περιθωριοποίηση, σε πνευματική αδράνεια και σε παρακμή τις κοινότητες των κωφών καθώς το βασικό κλειδί και μέσο αναβάθμισής τους, η νοηματική επικοινωνία, υποσκελίστηκε δραματικά με ανίσχυρους τους όποιους κωφούς ηγέτες μπροστά σε αδιάλλακτες διεθνείς πολιτικές στρατηγικές.

Οι πιο βασανιστικές δεκαετίες ήταν οι πρώτες μετά το συνέδριο του 1880 στο Μιλάνο (περίπου έως τη δεκαετία του 1930), όπου υπάρχουν αναφορές στείρωσης κωφών, απαγόρευση γάμου μεταξύ κωφών, απαγόρευση λειτουργίας κέντρων διασκέδασης κωφών και άλλου τύπου κοινωνικοί αποκλεισμοί που επιβλήθηκαν με τη νομοθεσία.[13] Σταδιακά όμως τα ιστορικά γεγονότα απέδειξαν την αποτυχία του εκπαιδευτικού ρεύματος του οραλισμού. Το 1951 ιδρύεται η Παγκόσμια Ομοσπονδία Κωφών.[14] Μετά από το 1970 η ανάπτυξη των συστημάτων εκπαίδευσης, υγείας-πρόνοιας, αλλά και η αυξημένη ευαισθητοποίηση της κοινωνικής πολιτικής σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες επανάφεραν το θέμα της αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των κωφών στην επικαιρότητα. Εντός της δεκαετίας του 1980 ξεκινούν σημαντικές καινοτομίες στο  Gallaudet University υπό την Προεδρία του πρώτου κωφού Προέδρου του Κολλεγίου (1988). Επαναφέρεται η Νοηματική Γλώσσα στο εκπαιδευτικό σύστημα κωφών ως βασική γλώσσα επικοινωνίας και διευκολύνεται η επικοινωνία μεταξύ των κωφών. Οργανώνονται εθνικές και διεθνείς συναντήσεις, ιδρύονται μία σειρά από αθλητικές και πολιτιστικές οργανώσεις, λειτουργούν ανώτερα εκπαιδευτικά κέντρα, ορίζονται ειδικά θεσμικά πλαίσια, αυξάνονται οι τοπικές και οι εθνικές εφημερίδες κωφών προς διευκόλυνση επικοινωνίας των κοινοτήτων τους.[15]

Διαβάστε περισσότερα στο βιβλίο

Παραγγελία με δωρεάν αποστολή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας ή καλέστε στο 6983 091058

Τιμή: 9,90 (περιέχει ΦΠΑ 6%)+ έξοδα αποστολής

 

 

 

---

[1] Becker G, 1981, Ladd, 2006.

[2] Becker G, 1981, Bowe, 2002, Ladd, 2006.

[3] Ladd, 2006.

[4] Desloges, 1979, όπως αναφέρεται κατά Sutton-Spence, 2006.

[5] Rose, 2006.

[6] Ladd, 2006, Sutton-Spence, 2006.

[7] Desloges 1979, όπως αναφέρεται κατά Sutton-Spence, 2006.

[8] Ladd, 2006.

[9] Gallaudet University, USA.

[10] National Association of Deaf.

[11] Ladd, 2006, Sutton-Spence, 2006.

[12] Davis, 2006.

[13] Shakespeare, 2000, David, 2006, Ladd, 2006, Sutton-Spence, 2006.

[14] WFD, 2010.

[15] Siple, 1994, Bowe, 2002, Ladd, 2006, Sutton-Spence, 2006.