Μια συνέντευξη με τη ψυχοθεραπεύτρια-ψυχοδραματίστρια Δανάη Χορομίδου
«Ζούμε σε μεγάλο μέρος μέσα από προγραμματισμούς και “προγράμματα” στα οποία από μικρά παιδιά μαθαίνουμε και συμμορφωνόμαστε, χάνοντας στο τέλος τη σύνδεση με τον πραγματικό εαυτό μας, τα πραγματικά μας θέλω, τα συναισθήματά μας, την προσωπική μας ουσία και δυναμική ως άνθρωποι…».
Δανάη, μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς το πρώτο σου βιβλίο, με τίτλο «Ψυχόδραμα: Γίνομαι ο πλοηγός της ζωής μου». Ας ξεκινήσουμε, όμως, από τα βασικά, τι είναι το Ψυχόδραμα;
Να πω αρχικά ότι είμαι πολύ χαρούμενη για την έκδοση του βιβλίου και ειδικά που έγινε από εσένα και τις εκδόσεις Ραδάμανθυς, διότι νιώθω μια ζεστασιά από εσένα και ένα προσωπικό ενδιαφέρον και μεράκι γι’ αυτό που κάνεις!
Σχετικά με το τι είναι το ψυχόδραμα, εν συντομία να πω ότι πρόκειται για μια ομαδική βιωματική μέθοδο για την προσωπική ανάπτυξη. Οι συμμετέχοντες, έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν τα θέματα που φέρνουν ή που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση στο “εδώ και τώρα” με έναν άμεσο, ¨ζωντανό” τρόπο πέραν της γνωστικής επεξεργασίας ή ανάλυσης. Δηλαδή, φτιάχνοντας εικόνες του εσωτερικού τους κόσμου στην ψυχοδραματική σκηνή και εν συνεχεία με την εκδραμάτιση του θέματος. Η βιωματική διαδικασία στην εξερεύνηση και δουλειά με τον εαυτό έχει μια έντονη δυναμική και επίδραση στα άτομα και επιτρέπει βαθιές συνειδητοποιήσεις και αγγίγματα ψυχής. Επιπλέον, η ομαδική διεργασία και συν-δημιουργία ανυψώνει την αξία της προσωπικής εμπειρίας, και επιτυγχάνεται αυθεντική επικοινωνία και ουσιαστικό μοίρασμα και σύνδεση μεταξύ των ατόμων. Τα μέλη μιας ομάδας ψυχοδράματος μπορούν να πειραματιστούν στην ψυχοδραματική σκηνή αναπτύσσοντας τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητά τους σε σχέση με τα θέματα που τα απασχολούν, μέσα σε ένα πλαίσιο ουσιαστικής συνάντησης και αλληλο-έμπνευσης με τους άλλους.
Είναι πολύ εντυπωσιακός ο τίτλος του βιβλίου: «Γίνομαι ο πλοηγός της ζωής μου». Ακούγεται απλό, αλλά μάλλον είναι ζητούμενο στις μέρες μας για τον σύγχρονο άνθρωπο. Είναι έτσι;
Είναι εντυπωσιακός λες; χαχα!..Γίνομαι ο πλοηγός της ζωής μου θα πει, κατανοώ τον εαυτό μου, παίρνω τη δύναμή μου πίσω και δουλεύω στο να γίνομαι αυτός που είμαι, να αυτοπραγματώνομαι. Ξέρεις ζούμε σε μεγάλο μέρος μέσα από προγραμματισμούς και “προγράμματα” στα οποία από μικρά παιδιά μαθαίνουμε και συμμορφωνόμαστε, χάνοντας στο τέλος τη σύνδεση με τον πραγματικό εαυτό μας, τα πραγματικά μας θέλω, τα συναισθήματά μας, την προσωπική μας ουσία και δυναμική ως άνθρωποι.. Γίνομαι ο πλοηγός της ζωής μου θα πει, από ετεροκαθοριζόμενος, να γίνω ξανά αυτοκαθοριζόμενος. Αυτό φυσικά όπως καταλαβαίνεις δεν είναι καθόλου εύκολο, απαιτεί θάρρος και τόλμη να κοιτάξουμε τις αλήθειες μας κατάματα, να ανασύρουμε και να επουλώσουμε τα τραύματά μας , να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής και της ιερότητάς της.. Είναι μια διαδικασία αφύπνισης, ξυπνήματος από τη λήθη στην α-λήθεια. Ιδιαίτερα ο σύγχρονος άνθρωπος στην εποχή αυτή της μηχανοποίησης-ψηφιοποίησης των πάντων, της εικονικής πραγματικότητας, της ρομποτοποίησης, καλείται να κάνει μια ηρωική υπέρβαση να αποτινάξει τα δεσμά των προγραμμάτων και επιβαλλόμενων συστημάτων, να διευρυνθεί συνειδησιακά, να ανυψώσει το ανάστημά του διεκδικώντας το ανθρώπινο, την ανθρωπιά και τις αξίες της ανθρώπινης φυλής. Άκουσα μια υπέροχη πρόταση τις προάλλες που μου έκανε πολύ εντύπωση : “δεν είμαι εδώ για να σε ευχαριστήσω, είμαι εδώ για να τιμήσω τον εαυτό μου”. Αυτό δεν είναι εγωιστικό, η συνολική επανάσταση και εξέλιξη είναι η προσωπική επανάσταση-εξέλιξη του καθενός: να ξανακερδίσει πίσω τον εαυτό του, τη δύναμή του και τη μεγαλοσύνη της ψυχής του.
Και πόσο δύσκολο είναι τελικά να πάρει ο άνθρωπος το πηδάλιο της ζωής του; Με ποια εμπόδια πρέπει να αναμετρηθεί;
Νομίζω αρχικά έχει να κάνει με το να “ξυπνήσει”, να συνειδητοποιήσει ότι έχει την επιλογή να το κάνει καθώς και το πόσο σημαντικός και άξιος είναι. Δεν μπορεί να ελευθερωθεί ο σκλάβος που δεν κατανοεί ότι έχει παραδοθεί στα δεσμά του. Την ξέρεις φαντάζομαι την κλασική ιστορία με τον ελέφαντα του τσίρκου, που μια ζωή ήταν δεμένος και καταδικασμένος σε μια συγκεκριμένη περίμετρο ζωής. Όταν λοιπόν έλυσαν το σκοινί, εκείνος εξακολουθούσε να ζει στην συγκεκριμένη περίμετρο, διότι δεν συνειδητοποιούσε ότι μπορούσε να πάει και αλλού.. ότι η περίμετρός του μπορεί να διακτινίζεται σε ολόκληρο το σύμπαν!
Πώς θεωρείς ότι έχει επιδράσει η κατάσταση με τον Covid-19 στη ψυχική υγεία των ανθρώπων;
Βλέπω ότι η ανθρωπότητα έχει συντονιστεί με το φόβο. Οι άνθρωποι σκέφτονται αντιλαμβάνονται και δρουν συντονισμένοι περισσότερο από τη θέση του φόβου. Αυτό φυσικά αποδυναμώνει τόσο το πνεύμα και τη θέλησή μας, όσο και την ψυχολογική μας ισορροπία και την ψυχική δομή αλλά και το φυσικό μας σώμα και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Παρόλ’ αυτά οι ακραίες καταστάσεις πάντα ήταν τα εφαλτήρια των υπερβάσεων, όπως λέει και ο Καζαντζάκης της μεγάλης Κρήτης “σα δε φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δε βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει”. Ότι γίνεται έξω γίνεται και μέσα, οπότε η κρίση έξω είναι και κρίση μέσα: η εποχή της πανδημίας έφερε στην επιφάνεια τα τραύματά μας, τους φόβους και τις φοβίες μας. Καλούμαστε να τα δούμε και να τα αντιμετωπίσουμε, να ξεκαθαρίσουμε τι δεν μας χρειάζεται πια και να ορίσουμε εκ νέου το ποιοι θέλουμε να είμαστε.
Το βιβλίο σου απευθύνεται σε ειδικούς της Ψυχικής Υγείας ή σε όλους;
Το βιβλίο μου απευθύνεται σε όσους θέλουν να μάθουν για το ψυχόδραμα και την ψυχοδραματική προσέγγιση στη θεραπεία και είναι γραμμένο εμπειρικά- δεν πρόκειται δηλαδή για έτοιμη πληροφορία ή σύνθεση συγγραμμάτων. Επιπλέον δίνω και μια συμβολική ή πιο λογοτεχνική διάσταση-αναλογία. Νομίζω τα θέματα που θίγει όπως π.χ. τι θα πει θεραπεία, η αυθεντικότητα, η σημασία για ανάληψη ευθύνης, το χτίσιμο εποικοδομητικών διαπροσωπικών σχέσεων,η σημασία της ενσυναίσθησης,το πώς υπάρχω και συνυπάρχω με τον άλλον,ο υπαρξιακός αγώνας για να κερδίσω τον εαυτό μου,τα σενάρια ζωής και πώς με ορίζουν στο τώρα,το θάρρος για να με δω,το ταξίδι στην αυτογνωσία κ.α. μπορεί να ενδιαφέρουν οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την προσωπική ανάπτυξη.
Η θεωρητική βάση στην οποία στηρίχτηκες για το βιβλίο ποια είναι;
Κυρίως η κατά Max Clayton ψυχοδραματική προσέγγιση-διδασκαλία (AANZPA, the Australian and Aotearoa New Zealand Psychodrama Association). O Max Clayton υπήρξε μαθητής του Moreno και μεγάλη μορφή στον ψυχοδραματικό κόσμο. Ο Κωνσταντίνος Λέτσιος-δάσκαλος και νυν συνεργάτης μου- του οποίου επίσης είναι δάσκαλος-ανέπτυξε μια ιδιαίτερα φιλική σχέση μαζί του και έτσι είχαμε την τύχη να μας επισκέπτεται επί μια δεκαετία στην Ελλάδα και να διδαχθούμε από τον ίδιον το ψυχόδραμα στο ΨΥΚΑΠ.
Μεγάλη επίδραση στη σκέψη μου έχει επίσης ο Θεοσοφισμός (κυρίως A.Baily).
Δανάη, η εμπειρία που διαθέτεις στο χώρο της ψυχολογίας και του ψυχοδράματος είναι πολύ σημαντική. Θα ήθελα να μας δώσεις ένα σχόλιο για το πώς και από πού ο άνθρωπος μπορεί να αντλήσει δυνάμεις, έτσι ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των καιρών
Από τη φύση, την κίνηση, τον ήλιο, το διαλογισμό, τη μουσική, τις τέχνες εν γένει, την ψυχοθεραπεία, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, την πνευματικότητα-θεικότητα, τον οραματισμό και από την ανθρώπινη ουσιαστική επαφή και σύνδεση. Από την πράξη της Αγάπης! Ακόμα και ένα δέντρο είναι αρκετό για να μάθεις και να εξασκηθείς! Θυμάσαι τι έλεγε ο ζωγράφος ο Bob Ross; χαχα! :
“δεν υπάρχει τίποτα κακό με το να έχετε φίλο ένα δέντρο”.
Πώς αποτυπώνεται η πλούσια εμπειρία σου στο βιβλίο; Υπάρχουν κάποιες βιωματικές ιστορίες;
Αν αναφέρεσαι σε αυτό, στο τέλος του βιβλίου συμπεριλαμβάνονται κάποια ψυχοδράματα που έχουν λάβει χώρα με ανθρώπους που έχουμε δουλέψει μαζί. Έκανα μια προσπάθεια να τα αποτυπώσω γραπτώς, η αλήθεια είναι όμως πως η βιωματική διαδικασία είναι τόσο πλούσια και πολυεπίπεδη που δύσκολα μπορεί να μεταφερθεί στο χαρτί. Ευχαριστώ εκ καρδιάς όλους τους “πρωταγωνιστές” των δραμάτων που μου έδωσαν την άδειά τους γι’ αυτό το εγχείρημα..
Ίσως μια αρκετά πλούσια βιωματική ιστορία να κρύβεται μέσα στην συμβολική ιστορία του πολεμιστή του φωτός και του μαγικού του άστρου..
Οργανώνεις σεμινάρια δράσεις στην «Ψυχοκίνηση», στο χώρο σου στην Αθήνα, αλλά και καλοκαιρινά εργαστήρια στην Αστυπάλαια; Πώς ακριβώς λειτουργούν αυτά; Πώς μπορεί κανείς να πάρει μέρος σε αντίστοιχες δράσεις;
Ναι, οργανώνω κατά καιρούς αυτοτελή εργαστήρια γνωριμίας με το Ψυχόδραμα, ώστε κάποιος να ζήσει την εμπειρία και να δει αν ενδιαφέρεται να ενταχθεί σε κάποια από τις σταθερές ομάδες ψυχοδράματος που λειτουργούν κάθε σεζόν με εβδομαδιαίες συναντήσεις. Επίσης κάθε χρόνο πραγματοποιείται ένα εκτενές εργαστήριο συνήθως τετραήμερο σε κάποιο μέρος εκτός Αθηνών-τη χρονιά που μας πέρασε το οργανώσαμε στην Αστυπάλαια με μια μαθήτριά μου που είναι από το νησί. Τα τετραήμερα είναι πραγματικά μια δυνατή και πλούσια εμπειρία ζωής!! Δενόμαστε και πηγαίνουμε τόσο βαθιά…και εν συνεχεία απογειωνόμαστε! Χαχα!
Μπορεί όποιος επιθυμεί να συμμετέχει σε αυτά, αφού προηγουμένως έχει επικοινωνήσει μαζί μου-συνήθως επίσης ενδείκνυται να έχουμε κάνει κάποια ατομική συνεδρία προηγουμένως για μια πρώτη σύνδεση μεταξύ μας αλλά και για να διαπιστώσουμε αν η συμμετοχή σε ομάδα είναι κατάλληλη για το άτομο στην παρούσα φάση της ζωής του.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα με το βιβλίο; Πότε προβλέπεις να σε δούμε στα Χανιά και στην Κρήτη; Και φαντάζομαι, εκτός από την παρουσίαση, θα οργανώσουμε και κάποια εργαστήρια Ψυχοδράματος;
Σίγουρα θα γίνουν οι παρουσιάσεις σε Αθήνα και Χανιά, όταν ανοίξουν λίγο τα πράγματα με τον κορωνοιό! Ίσως προς την Άνοιξη να είναι μια καλή εποχή, σωστά;.. Θα χαρώ ιδιαίτερα να επισκεφτώ την Κρήτη, η οποία δρα πραγματικά θεραπευτικά για μένα, με το που πατάω το πόδι μου, η ενέργειά μου δυναμώνει, νιώθω ένα δέος! Τα μάτια των Κρητικών έχουν μια σπίθα, μια ζωηράδα που με μαγεύει!
Είθε να συνευρεθούμε με αφορμή τον “Πλοηγό” λοιπόν σε Αθήνα και Χανιά και να οργανώσουμε και εκεί ψυχοδραματικά εργαστήρια που να σας εκπλήξουν και να σας γλυκάνουν!
Για τις ερωτήσεις: Χρήστος Τσαντής
ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ – ΓΙΝΟΜΑΙ Ο ΠΛΟΗΓΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ
Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΨΥΧΟΔΡΑΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Στο βιβλίο αυτό μπορείτε να ενημερωθείτε για την ψυχοδραματική προσέγγιση και φιλοσοφία και να διαμορφώσετε εικόνες και μια γενικότερη αίσθηση του τι είναι και του τι περιλαμβάνει το ψυχόδραμα.
Η συγγραφέας επιχειρεί να μεταδώσει τα παραπάνω με τον δικό της αυθεντικό και δημιουργικό τρόπο, ως το απόσταγμα από εμπειρίες, βιώματα και μάθηση της χρόνιας πρακτικής και ενασχόλησής της με το ψυχόδραμα.
Τι είναι τελικά η «θεραπεία»;
Αφορά την επίλυση προβλημάτων που κάποιος μπορεί να αναζητά έξω από αυτόν σε τεχνικές και «ειδικούς» ή μήπως είναι περισσότερο μια προσωπική υπόθεση ανάληψης και ενσωμάτωσης του εαυτού;
Τι σημαίνει και τι περιλαμβάνει, το «να γίνω ο πλοηγός της ζωής μου»;
Πώς το ψυχόδραμα συμβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση;
Το βιβλίο απευθύνεται σε ψυχοδραματιστές, εκπαιδευόμενους ψυχοδράματος όπως και σε συναδέλφους στο χώρο της ψυχικής υγείας που ενδιαφέρονται για το ψυχόδραμα, αλλά και σε όλους τους συνοδοιπόρους που επιζητούν την προσωπική ανάπτυξη και το συντονισμό με το φως και την εσωτερική τους σοφία.
Δείτε ΕΔΩ για παραγγελίες του βιβλίου
Διαβάστε περισσότερα: https://ekdoseis-radamanthys.webnode.gr/products/danai-choromidoy-psychodrama-ginomai-o-ploigos-tis-zois-moy/
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ 