Η επιστροφή του μικρού πρίγκιπα…

…Το βιβλίο αποτελεί μια νουβέλα ψυχολογική, υπαρξιακή ή ίσως και τα δύο μαζί που πονάει, αλλά και ανακουφίζει. Παίζει με τον χρόνο, δημιουργεί ερωτήματα, ανατρέπει. Πραγματεύεται την ανθρώπινη επικοινωνία μέσα από λεπτά σκηνοθετικά τεχνάσματα, που άλλοτε ξαφνιάζουν κι άλλοτε συγκινούν…

…Πρόκειται για ένα κείμενο που ξεχειλίζει από συναίσθημα, το οποίο αγγίζει τον αναγνώστη, εξάπτει τη φαντασία του και τον μεταφέρει με όλες του τις αισθήσεις στον κόσμο των πρωταγωνιστών του, για να έρθει αντιμέτωπος κι αυτός με τη δική του αλήθεια…

 

Σκηνή πρώτη. Σκοτάδι. Η σκηνή φωτίζεται αμυδρά και μια φιγούρα ενός λεπτοκαμωμένου νέου προβάλλει σε μία σκηνή της φαντασίας μας. Δεν είναι άλλος από τον μικρό πρίγκιπα του Εξυπερύ, που δε μοιάζει διόλου με τους πρίγκιπες που όλοι έχουμε στο μυαλό μας. Ο μικρός πρίγκιπας όμως αυτή τη φορά δε βρίσκεται στο άστρο του, αλλά ανάμεσά μας, στον πλανήτη γη.

Ο λόγος της φυγής από τον τόπο του είναι απλός. Το τριαντάφυλλό του έχει ήδη αρχίσει να μαραίνεται και εκείνος αναζητά πρόσφορο έδαφος, προκειμένου το τριαντάφυλλό του να ευδοκιμήσει και πάλι. Αν κάτι χαρακτηρίζει τον μικρό πρίγκιπα, είναι ότι διαπνέεται από μία παιδική αθωότητα, ένα στοιχείο που όλοι αγνοούμε ότι υπάρχει ακόμα μέσα μας, έστω και καλά κρυμμένο. Πολύ σύντομα βέβαια, ο ήρωάς μας θα διαπιστώσει πως οτιδήποτε συμβαίνει στο άστρο του, επηρεάζει και τον υπόλοιπο κόσμο, συνεπώς και τη γη.

Πώς θα αντιληφθεί όμως κάτι τέτοιο; Μα μέσα από τη συναναστροφή του με ορισμένους – ασυνήθιστους είναι αλήθεια- κατοίκους του πλανήτη γη. Ποιοι είναι αυτοί; Ο παπά – Φώτης, ο καπετάν Μιχάλης και ο Ζορμπάς, όπως έζησαν μέσα από τις σελίδες των μυθιστορημάτων του Νίκου Καζαντζάκη. Οι τρεις αυτοί ήρωες με τους οποίους συνομιλεί ο μικρός πρίγκιπας, θα θέσουν σ’ εκείνον ορισμένα βαθυστόχαστα ερωτήματα. Θα τον ευαισθητοποιήσουν γύρω από μέγιστα – ηθικού περιεχομένου – ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως είναι η ελευθερία, ο αυτοσεβασμός, η αξιοπρέπεια, η αλήθεια, η συνείδηση, η αλληλεγγύη.

Σκηνή δεύτερη. Σκοτάδι που ευνοεί τη στροφή προς τα έσω, την ενδοσκόπηση, την προσέγγιση της προσωπικής μας αλήθειας. Στο προσκήνιο της πραγματικής αυτή τη φορά σκηνής εμφανίζονται δύο ανδρικές παρουσίες. Δύο καλοί φίλοι. Όχι απλοί γνώριμοι. Δύο πρόσωπα που με αφορμή ένα θεατρικό παιχνίδι στο οποίο συμμετείχαν, αποφάσισαν να ενσαρκώσουν ρόλους. Ο ένας τον γνώριμο σε όλους μας μικρό πρίγκιπα και ο άλλος τον Νίκο Καζαντζάκη, μέσω της μυθιστορηματικής περσόνας του παπά Φώτη από το έργο «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», του καπετάν Μιχάλη και του Ζορμπά, από τα ομώνυμα μυθιστορήματα του μεγάλου κρητικού στοχαστή.

Γιατί όμως οι δύο φίλοι επέλεξαν να υποδυθούν αυτούς τους ρόλους στο πλαίσιο ενός θεατρικού παιχνιδιού;

Ίσως επειδή η βαθύτερη επιθυμία τους ήταν να διακριβώσουν κατά πόσον είναι δυνατό να συνταιριάξουμε την αθώα οπτική των παιδικών μας χρόνων με την ώριμη ματιά της ενηλικίωσης. Πιθανώς ήθελαν να διαπιστώσουν κατά πόσον μέσα στις πικρίες ή τις απογοητεύσεις που μας προσφέρει η ηλικία της ωριμότητας – μαζί φυσικά με την αστείρευτη εμπειρία της ζωής – έχουμε τη δύναμη να αντλήσουμε ψυχικά αποθέματα από τον πλούτο της παιδικής μας ηλικίας. Ο συγγραφέας γνωρίζει καλά ότι οι βάσεις της οικοδόμησης της ταυτότητάς μας τίθενται στα πρώτα χρόνια της ζωής. Για το λόγο αυτό, τα παιδικά βιώματα αποτελούν ένα κεντρικό άξονα των ενδιαφερόντων του.

Θεματολογικά, το ενδιαφέρον του Χρήστου Τσαντή συνοψίζεται στις επίμονες αναζητήσεις του ανθρώπου να ανακαλύψει την ταυτότητά του, μέσα από πνευματικές διαδρομές, διανθρώπινες και διαπροσωπικές συναναστροφές. Η εμμονή στις αναζητήσεις του εγώ καταδεικνύει την αγωνία του συγγραφέα να διεισδύσει στο βάθος της ύπαρξης, αλλά την ίδια στιγμή υποδηλώνει την νεανική ορμή ενός ανθρώπου που επιζητά διαρκώς την αλήθεια. Μια ορμή που, επειδή ακριβώς είναι νεανική, παρά τα λεγόμενα του Αριστοτέλη, στον Χρήστο Τσαντή, δεν καταλαγιάζει εύκολα.

Το βέβαιο είναι ότι στον δρόμο της αναζήτησης του βαθύτερου «είναι» τους, οι δύο φίλοι της νουβέλας κατάφεραν να αντικρίσουν την προσωπική τους αλήθεια, να προβληματιστούν, να στοχαστούν, να αντιληφθούν τη δύναμη που έκρυβαν μέσα τους και εν τέλει, να λάβουν ένα πολύτιμο μάθημα ζωής.

Οι δύο ιστορίες, η πρώτη που διαδραματίζεται σε μια εικονική σκηνή και η δεύτερη που λαμβάνει χώρα στη σκηνή της πραγματικότητας, συνδέονται μέσα από τις διηγήσεις του μικρού πρίγκιπα. Η μία ιστορία συνομιλεί στενά με την άλλη, όπως ακριβώς συνομιλεί και ο μικρός πρίγκιπας με τους πρωταγωνιστές των μυθιστορημάτων του Ν. Καζαντζάκη. Μάλιστα, οι δύο αυτοτελείς ιστορίες συναντώνται στην αφήγηση των δύο εμπνευσμένων μύθων που περιέχονται στα κεφάλαια του βιβλίου, τα οποία φέρουν τους τίτλους «Τα χρυσάνθεμα» και «Ο κήπος» αντίστοιχα.

Το βιβλίο αποτελεί μια νουβέλα ψυχολογική, υπαρξιακή ή ίσως και τα δύο μαζί που πονάει, αλλά και ανακουφίζει. Παίζει με τον χρόνο, δημιουργεί ερωτήματα, ανατρέπει. Πραγματεύεται την ανθρώπινη επικοινωνία μέσα από λεπτά σκηνοθετικά τεχνάσματα, που άλλοτε ξαφνιάζουν κι άλλοτε συγκινούν…

Η ιστορία ξετυλίγεται γραμμικά με ένα λυρικό, ποιητικό θα λέγαμε τρόπο. Πρόκειται για ένα κείμενο που ξεχειλίζει από συναίσθημα, το οποίο αγγίζει τον αναγνώστη, εξάπτει τη φαντασία του και τον μεταφέρει με όλες του τις αισθήσεις στον κόσμο των πρωταγωνιστών του, για να έρθει αντιμέτωπος κι αυτός με τη δική του αλήθεια. Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή, χωρίς περιττά στολίδια, ενώ διαθέτει εκφραστική δύναμη, ιδίως στη σκηνή του ναυαγίου, προς το τέλος της νουβέλας.

Είναι εμφανής η επιρροή του βιβλίου από τεχνικές του ψυχοδράματος και της δραματοθεραπείας. Το κείμενο μπορεί να αξιοποιηθεί κατάλληλα από τον ειδικό, γιατί όχι και τον δάσκαλο, ώστε να εμπνεύσει τους συμμετέχοντες σ’ ένα θεατρικό δρώμενο, να τους καλλιεργήσει τη δημιουργική σκέψη και να τους οδηγήσει στην αυτενέργεια και τελικά στην αυτοκριτική και την αυτοεκτίμηση. Και όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν, καθώς ο συγγραφέας του κειμένου δεν ενδιαφέρεται να παράσχει στον αναγνώστη μια έτοιμη συνταγή ζωής. Πολύ περισσότερο το ενδιαφέρον του εστιάζεται στην ενεργοποίηση του συναισθηματικού κόσμου μας και στη διατύπωση διαρκών ερωτημάτων γύρω από το φαινόμενο της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης. Άλλωστε το έργο εμφανώς δεν ολοκληρώνεται. Μένει ανοικτό σε προοπτική ζωής, γεγονός που κι αυτό συνάδει με την αφχαρίστητη φύση του Νίκου Καζαντζάκη.

Το πιο σημαντικό εύρημα του βιβλίου του Χρήστου Τσαντή είναι ότι μέσα από την πορεία της ενδοσκόπησης των ηρώων της νουβέλας του, προωθούνται οι αξίες και τα ιδανικά της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας, και της συνεργασίας, ιδανικά που δυστυχώς θυσιάσαμε στον βωμό της ιδιοτέλειας και του προσωπικού συμφέροντος.

Μέσα από τη νουβέλα, αναδύεται στην επιφάνεια η κοινωνική διάσταση του ανθρώπου, αναδεικνύεται ο σεβασμός στην ανθρώπινη φύση, προβάλλεται η αξία της διαφορετικότητας και της διαπροσωπικής επικοινωνίας.

Το μήνυμα που μεταφέρει στον αναγνώστη ο Χρήστος Τσαντής είναι ένα μήνυμα ελπίδας ότι μέσα από την ουσιαστική επαφή με τους άλλους, μπορούμε όλοι να αναδείξουμε ό,τι καλύτερο έχουμε μέσα μας. Ο αναγνώστης εισπράττει την αισιόδοξη οπτική ότι όλοι μας συναποτελούμε ένα αδιάσπαστο σύνολο, τους κρίκους της κρίσιμης αλυσίδας της ζωής. Και ως τέτοιοι, έχουμε τη δύναμη να συνεισφέρουμε, ο καθένας με τη διαφορετικότητά του, στην οικοδόμηση υγιών σχέσεων. Να φθάσουμε δηλαδή πιο κοντά στην ολοκλήρωση και την ευτυχία.

Ειρήνη Σπυριδάκη, Φιλόλογος του 13ου Γυμν. Ηρακλείου

*Ομιλία στην εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου που διοργανώθηκε από το 9ο και 13ο Γυμνάσιο Ηρακλείου, τον Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων Νομού Ηρακλείου και τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Επιτροπή Ηρακλείου), στο καφέ «Ενετικό» στις 30 Μάη 2014.

---

 Για να προμηθευτείτε το βιβλίο συμπληρώστε τη φόρμα επικοινωνίας ή καλέστε στο 6983 091 058

Τιμή βιβλίου: τώρα 8,90 (περιέχει και το ΦΠΑ)

Αγορά με αντικαταβολή: κόστος αποστολής 3,00 (για το Νομό Χανίων), 4,00 (για Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Λασίθι), 5,00 (για την Ελλάδα, εκτός Κρήτης).

Αγορά με εξόφληση μέσω τράπεζας: κόστος αποστολής 2,00 ευρώ.

[Λογαριασμοί κατάθεσης]

–Εθνική: 489/006615-04

και IBAN GR95 0110 4890 0000 4890 0661 504