Από το 10ο τεύχος του περιοδικού Ραδάμανθυς
Δεκατρείς ημέρες στην άκρη του γκρεμού.
Στην άκρη του γκρεμού. Εκεί δηλαδή που λαμβάνονται αποφάσεις ζωής και θανάτου, εκεί που «πίσω» δεν έχει…
Σε ένα τέτοιο ιστορικό συμβάν, στην Κρίση των Πυραύλων του 1962, βυθίζεται η μελέτη του ανήσυχου Χρήστου Τσαντή. Ανήσυχου Χρήστου Τσαντή, καθώς η παρουσίαση των γεγονότων εκείνων, δεν έχει απλά έναν καταγραφικό χαρακτήρα στο παρελθόν αλλά αντίθετα, σκοπεύει να ανησυχήσει και το δικό μας πνεύμα στο μέλλον. Εξάλλου δεν χρειαζόμαστε συστάσεις για τον ρόλο των Υπερδυνάμεων από την ύπαρξη τους. Εν προκειμένω, λίγο πριν την επίμαχη περίοδο, οι Η.Π.Α περικυκλώνουν την τότε Σοβιετική Ένωση με πυρηνικές κεφαλές στην Νορβηγία και την Τουρκία και στον αντίποδα, η Σοβιετική Ένωση, ετοιμάζει την βόμβα υδρογόνου και σχεδιάζει πυραυλικές εγκαταστάσεις στην Κούβα. Τι κι αν οι μνήμες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ήταν ακόμα νωπές ή μήπως οι μνήμες αυτές τους υπαγόρευαν να οπλιστούν άριστα; Είχε προηγηθεί και έμμεση ένοπλη σύρραξη των Υπερδυνάμεων στην Κορέα στην οποία παρεμπιπτόντως, στην λίμνη με τα βουβάλια, υπήρχαν και βατράχια. Η Ελλάδα έστειλε περίπου 1.300 στρατιώτες από τους οποίους το 80% επέστρεψαν νεκροί (187) ή τραυματίες (614).
Καθώς πλησιάζουμε στο επίμαχο 1962 στις δύο αυτές Χώρες τυγχάνουν οι καλύτεροι ηγέτες που θα μπορούσαν να είναι. Πάντα βέβαια με δεδομένες τις επικρατούσες συνθήκες και πάντα τηρουμένων των αναλογιών… Στις Η.Π.Α. ο Τζον Φιντζέραλντ Κένεντυ, ο άνθρωπος που πάλεψε να διαλύσει τον σκοτεινό Μακαρθισμό. Στην Σοβιετική Ένωση ο Νικήτα Χρουστσόφ, ο άνθρωπος που αποκαθήλωσε τον επίσης σκοτεινό σταλινισμό.
Μα αγαπητοί μου φίλοι, στις Υπερδυνάμεις, στις θέσεις ισχύος, ακόμα και ο Θεός ο ίδιος θα ήταν αναγκασμένος, από κατώτερους Του, να προσάρμοζε το «Αγαπάτε Αλλήλους» στο «Τρομάξτε τους Άλλους». Έτσι λοιπόν και αυτοί, ενώ συνέβαλαν τόσο σημαντικά σε μια προοδευτική κοινωνία στις χώρες τους, δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από τη μοίρα τους, το πεπρωμένο τους, «Να τρομάζουν τους άλλους». Εγκατάσταση πυραύλων, οπλικά συστήματα, διπλωματικές στρατηγικές πάντα για να «τρομάξουν τους άλλους».
Και ήρθαν οι δεκατρείς ημέρες στην άκρη του γκρεμού. Η προοπτική της Σοβιετικής Ένωσης να εγκαταστήσει πυραύλους στην Κούβα, για να προστατεύσει την μικρή αυτή Χώρα που κρατούσε ψηλά την σημαία του Μαρξιστικού – Λενινιστικού κινήματος ήταν θέμα γοήτρου. Θα έπρεπε να πληρώσουν τις Η.Π.Α με το ίδιο νόμισμα, καθώς, οι τελευταίες οργάνωναν παράλληλες πυραυλικές εγκαταστάσεις σε όμορες χώρες της Σοβιετικής Ένωσης.
Η στάση των Η.Π.Α. να μην αφήσουν την Σοβιετική Ένωση να αποκτήσει την δυνατότητα με τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους να αφανίσει την Νέα Υόρκη, ήταν και αυτή δεδομένη. Και ο ένας πλησίαζε τον άλλον.
Και τα λεπτά κυλούσαν μετρούμενα σε δευτερόλεπτα… Όπως είπαμε στην εισαγωγή, στην άκρη του γκρεμού λαμβάνονται αποφάσεις ζωής και θανάτου. Εκεί λοιπόν, σε κείνο το σημείο, έτυχαν ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντυ και ο Νικήτα Χρουστσόφ, εκείνοι που κατάλαβαν το αδιέξοδο της οπλομαχίας, έστω και την ύστατη ώρα, και «έσφιξαν τα χέρια». Και κατάλαβαν το λάθος τους. Στην προσπάθεια αυτή μεσολάβησε και ο αδερφός του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντυ ο Ρόμπερτ Κένεντυ.
Εκείνοι λοιπόν που αντιστάθηκαν στον μακαρθισμό και στον σταλινισμό, εκείνοι αποφάσισαν να δώσουν «μια ευκαιρία στην ειρήνη». Και μια που οι κύριοι αυτοί, ελάμβαναν τέτοιου είδους αποφάσεις, και πρότασσαν την ατομική ελευθερία και την ειρήνη, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, ένα χρόνο μετά, ο Τζον Φιντζέραλντ Κένεντυ δολοφονήθηκε. Γι’ αυτόν τον λόγο, δύο χρόνια μετά, ο Νικήτα Χρουστσόφ αποπέμφθηκε από την Χώρα του ως «μαλθακός». Γι’ αυτόν τον λόγο, τέσσερα χρόνια μετά, ο διαμεσολαβητής και μικρότερος αδερφός του J.F.C, ο Ρόμπερτ Κένεντυ επίσης δολοφονήθηκε.
Και εδώ η ανησυχία του συγγραφέα, μελετητή, Χρήστου Τσαντή, μεταφέρετε βίαια στα στήθια μας, αναγκάζοντας τα να πάλλονται και αυτά στην ίδια ανησυχία. Ο συγγραφέας φωνάζει δυνατά: Ποιο 1962; Σήμερα! Τι γίνεται σήμερα; Τι γίνεται αύριο; Τι κόστος έχει η ειρήνη; Τι μπορεί να σταματήσει το σκοτάδι; Πώς χτυπάς το σκοτάδι;
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ 