Μια… φανταστική συνομιλία με τον Παντελή Θαλασσινό, τον Κώστα Φασουλά, τον Τζάνι Ροντάρι και τον Χρήστο Μπουλώτη
Σε μια ιδέα της Μαρίας Κατσικανδαράκη και του Χρήστου Τσαντή
Σκεφτόμουν πως ένας όμορφος τρόπος για να υποδεχθεί κανείς τη νέα εξαιρετική δισκογραφική δουλειά του Παντελή Θαλασσινού, που κυκλοφορεί σε στίχους Κώστα Φασουλά, δεν είναι άλλος από τα λόγια του Τζάνι Ροντάρι στη «Γραμματική της φαντασίας». Καθώς όμως η «Γραμματική της φαντασίας» συναντούσε το δίσκο «Να ‘ταν ο πόλεμος χορός-Δέκα παιχνίδια που έγιναν τραγούδια», ένα βιβλίο παραπονέθηκε. Το παραμυθοβιβλίο «Και να μου πεις για τα παιχνίδια σου», του Χρήστου Μπουλώτη, ζήτησε το μερτικό του στη συνάντηση και δεν μπορούσε κανένας μας να αρνηθεί τη συμμετοχή του σε αυτόν το φανταστικό (?) διάλογο…
«Ανάμεσα στον κόσμο των παιχνιδιών και τον κόσμο των ενηλίκων υπάρχει μια σχέση όχι τόσο ξεκαθαρισμένη όσο μπορεί να φανεί εκ πρώτης όψεως: η προσέγγιση των παιχνιδιών στον κόσμο των μεγάλων γίνεται απ’ τη μια μεριά με την «πτώση» τους, κι από την άλλη με κατάκτηση», γράφει ο Ροντάρι.
«Ορισμένα πράγματα», συνεχίζει, «που κάποτε είχαν μεγάλη σημασία στον κόσμο των μεγάλων δέχονται να υποβιβαστούν σε παιχνίδια, αρκεί να μην εξαφανιστούν, όταν ο καιρός τους περάσει. Έτσι το τόξο και τα βέλη, έχοντας χάσει τη σημασία τους στο πεδίο της μάχης, προσαρμόστηκαν κι έγιναν παιχνίδι».
«Σε σημαδεύω μα δεν ρίχνω
φίλος μου είσαι κι όχι εχθρός.
Να’ταν το τόξο μου δοξάρι
να ’ταν ο πόλεμος χορός»…
συμπληρώνει ο στιχουργός του τραγουδιού «Να ‘ταν ο πόλεμος χορός»
«Οι μάσκες, στην εποχή μας, αρχίζουν ν’ αρνούνται να παίξουν το ρόλο τους στο καρναβάλι των ενηλίκων και γίνονται παιδικό μονοπώλιο. Οι κούκλες και η σβούρα ήταν ιερά και τελετουργικά αντικείμενα πριν καταδεχτούν να γίνουν παιχνίδια στα χέρια των παιδιών», λέει ο Τζάνι Ροντάρι και δεν φαίνεται να διαφωνούν οι υπόλοιποι φίλοι!
Ο Παντελής και ο Κώστας λένε (στα τραγούδια τους «Φαίδρα-Ο μονόλογος της κούκλας» και «Η μοναξιά με το ένα πόδι»):
Το χάδι ήταν το γάλα μου
Τ’ όνειρο η ζωή μου
Το παραμύθι η σκάλα μου
Που ανέβαινε η ψυχή μου….
και…
Μείνε και ζήσε τ` όνειρο
μ` αλύγιστους τους ώμους
και με την πέτρα που κρατάς
χτίσε καινούργιους κόσμους.
«Αλλά και τα πιο κοινά αντικείμενα μπορούν να κατέβουν απ’ το καθημερινό τους βάθρο: ένα παλιό χαλασμένο ρολόι που ξέπεσε κι έγινε παιχνίδι, θα μπορούσε να ζήσει το γεγονός σαν προαγωγή. Τα ξεχασμένα στο πατάρι μπαούλα που τ’ ανακαλύπτουν τα παιδιά και τα ξαναζωντανεύουν, με τους θαμμένους θησαυρούς τους, «πέφτουν» ή «ανέρχονται»; ρωτά ο Ροντάρι .
Μουσικά απαντούν οι δύο φίλοι με το τραγούδι τους «Έλα ψυχή μου φανερώσου»:
Θα μετρήσω ως το 10
Κι όποιος βγει θα τα φυλά
Πίσω από το δάχτυλο μου
Η κρυμμένη μου χαρά
Φώναζα φτου ξελευτερία
έλα ψυχή μου φανερώσου
Στο δέντρο εκείνο που κρυβόσουν
Έτρεφε η ρίζα τ’ όνειρο σου
Φώναζες φτου ξελευτερία
Κι άνθιζαν γύρω μας οι κήποι
Κι είχαν τα μάτια σου Μαρία
Όλου του κόσμου το μαγνήτη
Πέτρο ακίνητος σε βλέπω
Και σένα Όλγα σ’ έχω δει
Μικρή η αυλή για μας πατρίδα
ορθάνοιχτη χωρίς κλειδί
Κι ο Χρήστος Μπουλώτης συμπληρώνει: «Και θα σε δασκαλέψω να ζυγιάζεις τους ανθρώπους, να μετράς και να μαντεύεις πολύτιμους λίθους, και μυριστικά, κι ερωτικούς ψαλμούς που κρύβουνε στη μέσα τσέπη. Ακριβοδίκαια να μαντεύεις, ανάλογα με το πόσο βαθαίνει το πι, το χι στη γλώσσα τους, όταν μιλάνε για παιχνίδια»... (από το βιβλίο «Και να μου πεις για τα παιχνίδια σου).
Κούνησε το κεφάλι συμφωνώντας ο Ροντάρι: «Παιδική κατάκτηση αποτελεί, το ότι γίνονται παιχνίδια – κατάλληλες μεταμορφώσεις – πράγματα, ζώα και μηχανές. Γίνονται παιχνίδια οι τέχνες και τα διάφορα επαγγέλματα. […] Οι μεγάλοι που έχουν καλή θέληση δεν θα καταβάλουν κόπο για να μάθουν απ’ το παιδί τις βασικές αρχές της «δραματοποίησης»: κι ύστερα θα είναι αυτοί που θα οδηγήσουν τη δραματοποίηση αυτή σ’ ένα ανώτερο επίπεδο και πιο ερεθιστικό απ’ ό,τι μπορεί να κάνει, με τις δυνάμεις του που μένουν ισχνές και περιορισμένες, ο μικρός δημιουργός».
Ο Παντελής με τον Κώστα, βάζουν τις δικές τους δραματουργικές νότες και τους στίχους, με τα «Κισκιντάκια» τους.
Μικρά πετράδια είμαστε
του δρόμου χαλικάκια
άλλοι μας λεν “Πεντόβολα”
και άλλοι “Κισκιντάκια”
Ανάμεσα στα δάχτυλα
σαν τη βροχή γλιστράμε
κι άλλες φορές θυμώνουμε
και σαν πουλιά πετάμε
Δεν μας πάνε εμάς τα γκρίζα
έχουμε αρχαία ρίζα
και αρχαία χρώματα
Στο Βυζάντιο “Καλαλάτζια”
πιο παλιά “Πεντέλιθα”
μας φωνάζαν και χαράζαν
πάνω μας ονόματα.
Μικρά πετράδια είμαστε
και πάμε χέρι- χέρι
εμείς στη γη το βρήκαμε
το τυχερό αστέρι
Πολλοί μας ρίχνουν στο χορό
μα λίγοι μας κερδίζουν
άλλοι σκοτώνουν τον καιρό
κι άλλοι μας βασανίζουν…
Ο Παντελής Θαλασσινός και ο Κώστας Φασουλάς, σκηνοθετούν μουσικά την παιδική ηλικία στα χρόνια της ενηλικίωσης. Σε μία εποχή που έχει καταργήσει την παιδική ηλικία, οι δημιουργοί του δίσκου «Να ‘ταν ο πόλεμος χορός-Δέκα παιχνίδια που έγιναν τραγούδια» φέρνουν στο προσκήνιο τις λέξεις του Χρήστου Μπουλώτη (που ξέφυγαν από το βιβλίο «Και να μου πεις για τα παιχνίδια σου!»): «Γιατί να ξέρεις, το παιχνίδι, μόνο το παιχνίδι, μας ταξιδεύει εύπλοα μ’ όλους τους καιρούς… Γιατί, αρχίζει να γερνάει κανείς, απ’ τη στιγμή που σταματάει να παίζει»…
Όποιος στα πόδια έχει φτερά
ανοίγει στη ψυχή του δρόμο
Γεννιέται δεύτερη φορά
Και καταργεί το χρόνο
Ποτέ δεν ρίζωσε άνθρωπος
Πάνω σε ξένο χώμα
Ποιος την αντέχει τη σκλαβιά
Και στο παιχνίδι ακόμα
Αιχμάλωτοι και σκλάβοι
Με τι καρδιά να παίξεις
Ποτέ μου δεν αγάπησα,
αυτές τις άγριες λέξεις
κι ήταν η πέτρα «μάνα»
που ξέρει από πόνο κι από κλάμα
Ο δρόμος είναι τ’ όνειρο
Κι ο φόβος σου είναι η γνώση
Αγκάλιασε με να χαρείς
κι έχει βαθειά νυχτώσει
(από το τραγούδι «Αιχμάλωτοι και σκλάβοι», μουσική Παντελής Θαλασσινός, στίχοι Κώστας Φασουλάς)
Σας ευχαριστούμε για την… κουβέντα, Παντελή, Κώστα, Τζάνι και Χρήστο. Θα τα ξαναπούμε…
Μαρια Κ. και Χρήστος Τ.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ 